Bình giảng bài thơ Mây và sóng

Đề bài: Bình giảng bài thơ Mây và sóng

Bài văn mẫu Bình giảng bài thơ Mây và sóng

Bài mẫu: Bình giảng bài thơ Mây và sóng

Đại thi hào Ta - go, nhà thơ của tình yêu và lòng nhân ái. Thơ ông luôn mang đến một không khí thiêng liêng, trong sáng mà gần gũi, thân thương. Với tâm hồn nhạy cảm và phong phú, đất nước, quê hương, con người, cuộc sống luôn được ông hướng tới cái đẹp, cái duy mĩ. Viết "Mây và sóng", một trong những tác phẩm nổi bật trong sự nghiệp thơ ca của Ta - go, ông xây dựng một cuộc trò chuyện thân mật giữa người mẹ và em bé như một lời tâm sự, thủ thỉ chân tình, qua đó thể hiện tầm vĩ đại, đằm thắm của tình mẫu tử.

Ta - go là nhà thơ, nhà văn, họa sĩ,... kiệt xuất của Ấn Độ. Từng nhận giải Nobel Văn học, ông là niềm tự hào của dân tộc, là vầng hào quang sáng chói về tài năng và lòng nhân đạo. Thơ của Ta - go được mệnh danh là "bài ca về tính nhân ái", thể hiện những ước mơ, khát vọng của nhân dân đương thời về cách đối nhân xử thế trong xã hội. "Mây và sóng" không chỉ là một kiệt tác trong làng văn chương Ấn Độ mà ngay với cả thế giới, tác phẩm cũng gây được tiếng vang ấn tượng. Bài thơ là lời tâm tình của một em bé với mẹ, kể về những trải nghiệm lý thú em gặp gỡ hàng ngày, qua đó bộc lộ tình cảm trong sáng dạt dào dành cho mẹ của mình. Tác giả gửi gắm trong đó tấm lòng yêu thương mênh mông với trẻ nhỏ, khắc họa những mảnh ghép màu sắc của vạn vật qua con mắt trẻ thơ và một lời khẳng định sự cao cả, bất diệt của tình mẫu tử đằm thắm.

Với bản dịch đơn giản, dễ hiểu của Nguyễn Đình Thi, ta có thể cảm nhận được một thế giới tuổi thơ diệu kì qua lăng kính của một em bé thông minh, có cuộc sống vui vẻ, hạnh phúc trong vòng tay mẹ. Mở đầu bài thơ là tiếng gọi "Mẹ ơi" đầy yêu thương, ngọt ngào, tin tưởng. Hai tiếng "mẹ ơi" sao thân thuộc đến vậy mà mỗi khi cất lên đều mang đến cho tâm hồn những âm hưởng rung động. Bằng trí tưởng tượng phong phú, em bé ngước lên nhìn trời xanh, nghe tiếng chim hót trên tầng mây đã trở thành một cuộc trò chuyện:

Mẹ ơi, kìa ai đang gọi con trên mây cao.
Họ bảo: "Chúng ta vui chơi từ tinh mơ đến hết ngày
Chúng ta giỡn với sớm vàng rồi lại đùa cùng trăng bạc"
Con hỏi: "Nhưng mà làm thế nào tôi lên trên ấy được?"
Họ trả lời: "Con hãy đi đến hết cõi đất, rồi giơ tay lên trời con sẽ bay bổng lên mây"
Nhưng con nói: "Mẹ tôi đợi tôi ở nhà, tôi có lòng nào bỏ được mẹ tôi"
Họ bèn mỉm cười, và lơ lửng họ bay đi mất

Có thể hình dung ra hình ảnh một em bé ngoan ngoãn ngồi gọn trong lòng mẹ, ê a những tiếng nói thơ ngây, người mẹ trìu mến nhìn con và lắng nghe từng lời con kể. Ánh mắt con long lanh ngước lên bầu trời xanh thăm thẳm, nhìn những cụm mây trắng bồng bềnh như những chiếc kẹo bông gòn lững lờ trôi. Mây trở thành nhân vật trữ tình, được nhân hóa bằng lời nói và hành động. Những đám mây trắng xốp bồng bềnh gọi em bé đi chơi, đi đến nơi "giỡn với sớm vàng rồi lại đùa cùng trăng bạc". Nghe thật hấp dẫn đối với một đứa trẻ, được đi chơi, được khám phá những nơi chúng chưa hề biết đến. Em bé trong bài thơ cũng chỉ là một đứa trẻ đơn thuần, cũng có chút rung động khi nghe lời mời gọi của mây và hỏi "Nhưng làm thế nào mà tôi lên trên ấy được?". Cái ngây ngô của trẻ thơ khiến chúng ta phải bật cười. Nhưng ngay lập tức, em bé nghĩ đến mẹ đang "đợi tôi ở nhà", đành từ chối lời rủ đầy hấp dẫn ấy và để những đám mây bay đi xa. Cuộc trò chuyện tuy chỉ là tưởng tượng, nhưng tình cảm em dành cho mẹ hoàn toàn có thật, khẳng định tình mẫu tử thắm nồng đã có trong tâm trí mỗi con người kể từ khi lọt lòng. Làm sao có thể đi đến nơi "tận cùng Trái Đất, đưa tay lên trời", được "nhấc bổng lên tận tầng mây" khi mẹ em đang "đợi ở nhà". Em bé không nỡ rời xa mẹ, không thể bỏ mẹ để đi theo thú vui của riêng mình mặc dù em thật sự bị cuốn hút bởi thế giới diệu kì mà mây kể cho em. Đối với em, cuộc vui ấy cũng chẳng thay thế được mẹ, em hoàn toàn có thể chơi cùng mẹ mà thậm chí còn "hay hơn của họ":

"Nhưng con biết trò chơi còn hay hơn của họ
Con làm mây nhé, mẹ làm mặt trăng,
Hai tay con ôm mặt mẹ, còn mái nhà ta là trời xanh"

Sự cảm động dâng trào trong lòng độc giả khi nghe những lời tưởng chừng non nớt của em bé nhưng lại chứa đựng biết bao tình cảm, sự yêu thương. Nếu ước mơ của em bé là được bay bổng cùng mây trời bất tận, thì em cũng hoàn toàn có thể thực hiện ước mơ ấy khi ở bên mẹ. Với em, mẹ là vầng trăng sáng ngời, hiền dịu, còn con là đám mây trắng xung quanh mẹ, gắn bó, quấn quýt bên mẹ. Đó là tình mẫu tử, tình cảm xuất phát từ tận sâu trong trái tim, tình cảm chẳng phải học cách sẻ chia hay thể hiện. "Hai tay con ôm mặt mẹ, còn mái nhà là trời xanh", niềm vui chỉ đơn giản là được ở cạnh mẹ dưới mái nhà ấm cúng của hai mẹ con. Với nhiều đứa trẻ, hạnh phúc là khi được đi chơi xa, được đến những vùng đất kì thú, mới lạ, còn với em bé trong thơ Ta - go, những chuyến rong chơi kia nếu không có mẹ của em thì đều trở nên nhàm chán, vô nghĩa. Em chỉ cần có mẹ bên cạnh, cùng em chơi những trò chơi đơn giản, cùng tưởng tượng ra bầu trời xanh thăm thẳm, đó là hạnh phúc.

Không chỉ nói chuyện với mây trời, em bé còn tưởng tượng một thế giới với những người sống dưới sóng biển cũng rủ em đi chơi:
Mẹ ơi, kìa những ai đang gọi con dưới sóng rì rào
"Chúng ta ca hát sớm chiều, chúng ta đi mãi mãi, không biết là đi qua những đâu"
Con hỏi: "Nhưng làm thế nào tôi đuổi được theo bây giờ?"
Họ bảo: "Cứ đi, con cứ đi đến bờ biển, đứng im, con nhắm mắt lại, sóng sẽ cuốn con đi"
Con trả lời: "Nhưng đến tối mẹ tôi nhớ thì sao? Tôi làm thế nào mà rời mẹ tôi được?"
Họ bèn mỉm cười, và nhảy nhót, họ dần đi xa

Một lần nữa, em bé bị đặt trước tình huống khó xử, một bên là "những ai đang gọi con dưới sóng rì rào", một bên là mẹ, một bên là "ca hát sớm chiều", "đi mãi mãi", một bên là mẹ ngồi đợi em mỗi buổi chiều bên mái nhà em sinh ra và lớn lên. Trong thơ ca, dường như "sóng" là một khái niệm của sự bâng khuâng, quyến rũ đến khó hiểu. Xuân Quỳnh từng viết:

"Sóng bắt đầu từ gió

Gió bắt đầu từ đâu?"

Khao khát được đùa vui, được tìm hiểu những điều bí mật huyền ảo dưới con sóng rì rào, sóng vẫy chào mời gọi em bé, thủ thỉ cùng em về một cuộc viễn du bất tận và đầy niềm vui. Em bé ngây thơ cũng toan chạy đi theo những cuộc chơi của sóng, "Nhưng làm thế nào tôi đuổi theo dược bây giờ?". Nhưng, không có biển thì làm sao có sóng, không có mẹ thì sao có được con, nghe đến việc phải rời xa mẹ, phải đi tới bờ biển để đợi sóng cuốn đi, em bé lập tức từ chối: "Nhưng đến tối mẹ tôi nhớ thì sao? Tôi làm thế nào mà rời mẹ tôi được?". Nỗi lo của em là lo mẹ sẽ nhớ em khi em không về, nỗi lo lớn trong lòng em bé chỉ xoay quanh mẹ. Em sợ mẹ buồn, sợ mẹ nhớ em, sợ mẹ ở một mình, sợ phải rời bỏ mẹ. Mơ ước được đi xa, nhưng lòng em lập tức khựng lại khi nghĩ đến việc mẹ phải ở nhà. Mơ ước đến tận chân trời góc bể, nhưng nếu không có mẹ thì điều ấy chẳng còn nghĩa lý gì nữa. Em bé chỉ cần nụ cười của mẹ để cảm thấy vui vẻ, chỉ cần ở cạnh mẹ thì đó là niềm vui lớn nhất cuộc đời

Nhưng con biết trò chơi còn hay hơn của họ
Con làm sóng nhé, mẹ làm mặt biển,
Con lăn, lăn như làn sóng vỗ, tiếng con cười giòn tan vào gối mẹ
Và không ai trên đời này biết được là mẹ con ta đang ở đâu!

Câu thơ "con làm sóng nhé, mẹ làm mặt biển" mang ý nghĩa triết lý sâu xa. Không có biển thì không thể có sóng, không có mẹ thì con cũng không được sinh ra, vậy niềm vui của con sao có thể trọn vẹn nếu thiếu mẹ. Tiếng "con cười giòn tan vào gối mẹ" là tiếng sóng biển rì rào vỗ vào bờ cát. Không chỉ là những kỉ niệm vui đùa thời thơ ấu của con bên mẹ, mà còn là niềm hạnh phúc của mẹ khi thấy con nô đùa, cười vui. Tình mẫu tử không hề được nhắc tới trực tiếp, nhưng qua từng lời kể chuyện của con, từng hành động của em bé trong bài đã thể hiện điều đó rất rõ ràng. Để rồi "không ai trên đời này biết được mẹ con ta đang ở đâu". Hai mẹ con chỉ cần có nhau để cùng sống, cùng hạnh phúc trọn vẹn. Không có niềm đau đớn, không có sự lìa xa nào chia rẽ được hai mẹ con. Chẳng cần ai thì mẹ và con cũng đều có thể sống bên nhau vui tươi mãi mãi.

Bài thơ được xây dựng theo cấu trúc lồng ghép hai lời đối thoại, vừa là cuộc trò chuyện của em bé với mây, với sóng, vừa là lời kể của em tới người mẹ yêu thương. Lời thơ mượn lời của một em bé nên mang màu sắc trong sáng, tinh khôi nhưng không kém phần sâu sắc, đằm thắm. Với trí tưởng tượng phong phú và tình cảm dạt dào dành cho mẹ, em bé đã giúp nhà thơ thể hiện sự cao cả, linh thiêng của tình mẫu tử, đồng thời là khát khao chinh phục thiên nhiên, những mơ ước lớn lao được đi tới chân trời góc bể.

Xứng đáng với danh hiệu "nhà thơ của tình yêu và lòng nhân ái", Ta - go đã vẽ nên một bức tranh sắc màu, có biển xanh cát trắng, có bầu trời trong xanh với những đám mây trắng tinh khôi, và có mẹ, có con dưới một mái nhà đơn sơ mà ấm cúng. Vẻ đẹp vĩnh hằng của tình mẫu tử đã được thể hiện một cách rõ nét và đậm sâu, khẳng định tính triết lý, "đi hết cuộc đời không ai tốt bằng mẹ", "cả cuộc đời mẹ vẫn dõi theo con".

Xem thêm một số bài văn mẫu, dàn ý phân tích bài thơ Mây và Sóng, cảm nhận về bài thơ, vẻ đẹp và ý nghĩa của bài thơ:

- Phân tích bài thơ Mây và sóng
- Cảm nhận về bài thơ Mây và sóng
- Vẻ đẹp mộng mơ và ý nghĩa sâu sắc của bài thơ Mây và sóng