Đề bài: Cảm nhận về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ
Bài văn mẫu Cảm nhận về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ lớp 9
Trần Hữu Tá đã từng nhận định "Thơ Thanh Hải chân chất, bình dị, đôn hậu và chân thành...Đối với nền thơ chống Mĩ của miền Nam, Thanh Hải là một trong những cây bút có nhiều đóng góp". Thanh Hải được biết đến như một nhà thơ nổi tiếng của mảnh đất Thừa Thiên Huế. Cả cuộc đời ông gắn liền với quê hương, với đất nước, trọn vẹn cho dân tộc. Thanh Hải có rất nhiều bài thơ hay. Một trong số đó có thể kể đến là "Mùa xuân nho nhỏ" - một tiếng thơ đẹp về khát vọng sống, lý tưởng sống của con người.
Bài thơ được viết năm 1980, khi đất nước ta đang trên đà xây dựng cuộc sống mới với những thử thách về mọi mặt. Nhà thơ viết tác phẩm trong hoàn cảnh cũng rất đặc biệt. Khi ấy, ông nằm trên giường bệnh và chống chọi với căn bệnh nặng. Thế nhưng qua sự liên tưởng, tưởng tượng và tâm hồn của một nhà thơ, tác giả đã hình dung và viết lên những vần thơ thật ý nghĩa. Ngay phần đầu tiên của văn bản, bức tranh thiên nhiên mùa xuân hiện ra với vẻ đẹp rực rỡ. Đó không phải là bức tranh rạo rực xuân tình như những vần thơ của ông hoàng thơ tình Xuân Diệu:
" Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi..."
(Vội vàng)
Đó cũng không phải là mùa xuân đầy mơ mộng, chất thơ như trong "Mùa xuân chín" của tác giả Hàn Mặc Tử. Bức tranh thiên nhiên của nhà thơ Thanh Hải thật khác lạ, thật đặc biệt. Bức tranh ấy được tạo nên, thêu dệt lên từ sự hài hòa về âm thanh, ánh sáng, đường nét, tất cả đều tràn trề sức sống của xuân thì:
"Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng "
Mở đầu bài Mùa xuân nho nhỏ, tác giả để khéo léo khi ngay từ câu thơ đầu tiên đã có sự khác biệt "Mọc giữa dòng sông xanh". Biện pháp đảo ngữ xuất hiện trong câu thơ như một dụng ý về nghệ thuật của tác giả. Nó thể hiện sức sống trỗi dậy mãnh liệt của thiên nhiên. Giữa không gian bao la, rộng lớn của dòng sông, sắc xuân ngập tràn mọi nơi, xuất hiện ở đó một bông hoa tím biếc. Màu tím thật đặc biệt, màu tím tượng trưng cho vẻ đẹp dịu nhẹ của thiên nhiên và cũng tượng trưng cho con người, đất Huế xinh đẹp, mộng mơ. Bởi sắc tím là sắc màu gắn liền với thành phố Huế, với sông Hương, với núi Ngự. Bức tranh còn có tiếng nhạc bởi tiếng chim hót chiền chiện:
"Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời"
Đó là tình yêu thiên nhiên, đất nước tha thiết của tác giả. Thứ âm thanh ấy là thứ âm thanh trong trẻo, mang đến sức sống, niềm hi vọng cho con người, góp một tiếng nhạc vui cho đời. Tất cả bao trùm một không khí vui tươi, hân hoan, không còn đâu đó những sự ám ảnh về bệnh tật. Chính vẻ đẹp tuyệt vời của thiên nhiên đã khiến Thanh Hải nâng niu và muốn trân trọng:
"Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng"
Cụm từ "giọt long lanh" gợi cho ta thật nhiều xúc cảm, nhiều liên tưởng. Đó có thể là hạt sương còn đọng lại trên mái hiên nhà sau trận mưa rả rích, có thể là những hạt mưa còn vương lại trên từng cành lá...Và tác giả muốn trân trọng thiên nhiên, muốn nâng niu thông qua động từ "hứng". Đó là một thi sĩ có tình yêu vô bờ bến với quê hương, đất nước.
Mùa xuân của xứ Huế còn được tác giả Thanh Hải khắc họa qua những câu thơ:
"Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao..."
Hình ảnh "người cầm súng" và "người ra đồng" có ý nghĩa biểu trưng rất lớn. Điều này tượng trưng cho hai nhiệm vụ quan trọng của đất nước. Đó là nhiệm vụ bảo vệ và xây dựng đất nước. Mùa xuân của đất trời đã được Thanh Hải khéo léo chuyển sang mùa xuân của đất nước. Hình ảnh "lộc" trong đoạn thơ có ý nghĩa rất lớn, biểu tượng những tầng lớp tượng trưng khác nhau. Đó có thể là lộc của thiên nhiên, hoa lá, có thể là lộc của tuổi trẻ, của sức sống thanh xuân. Trước những vẻ đẹp của thiên nhiên, đất nước khi mùa xuân đến, nhà thơ Thanh Hải đã có cái nhìn sâu sắc hơn về vận mệnh của đất nước, của dân tộc:
" Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước"
Hình ảnh đất nước - vì sao gợi cho ta nhiều liên tưởng. Đó chính là niềm tin về một đất nước đang đi lên với nhiều bước tiến và phát triển. Tất cả cho ta hi vọng về một tương lai tươi sáng của đất nước Việt Nam.
Tác giả có những lời ước nguyện thật chân thành, tha thiết về những suy ngẫm của mình và về lẽ sống thiết tha:
"Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến"
Điệp từ "ta" được lặp lại nhiều lần tạo nên một dư âm cảm xúc mãnh liệt. Mong ước hóa thân của nhà thơ thật lớn lao: Muốn hóa thân thành chim để góp những tiếng ca cho đời, hóa thân thành những cành hoa để tô điểm cho cuộc sống, muốn nhập vào bản nhạc hòa ca với nhiều thanh âm trong trẻo nhưng chỉ ước mong muốn làm một nốt trầm xao xuyến trong đó để lặng lẽ hiến dâng. Cái "tôi" chung của tác giả hòa chung với cái "ta" chung của cộng đồng. Dù là bất cứ tuổi tác, bất cứ hoàn cảnh nào, khát vọng ấy vẫn được duy trì, lưu giữ.
Đoạn thơ cuối chính là lời ca tiếng hát ngợi ca vẻ đẹp của quê hương đất nước qua những điệu dân ca Huế mượt mà, đầy chất trữ tình:
"Mùa xuân - ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế"
Bài thơ là một tiếng lòng tha thiết yêu đời của một thi sĩ. Ước mong, khát vọng cống hiến và muốn hóa thân thành những điều nhỏ nhoi để cống hiến cho đất nước đã tạo nên một thi phẩm ý nghĩa trong lòng người đọc. Qua tác phẩm, chúng ta thêm yêu đời, yêu người và cảm nhận được những khát khao, cống hiến tốt đẹp của con người.