Suy nghĩ về tinh thần tự học
Đề bài: Suy nghĩ về tinh thần tự học
Bài làm
Bàn về phương pháp học tập hiệu quả, Hồ Chí Minh đã từng nói: "Trong cách học, phải lấy tự học làm cốt" hay nhà sinh vật học nổi tiếng - ông tổ của Thuyết tiến hóa Charles Darwin đã từng nhận định "Tôi nghĩ rằng tất cả những gì có giá trị một chút, tôi đều đã thu nhận được bằng cách tự học". Quả thật vậy, từ xưa đến nay, ngoài việc học trong nhà trường, trong sách vở, con người thường rất coi trọng việc tự học, tự giáo dục và hoàn thiện bản thân.
Vậy tự học là gì? Tự học chính là luôn chủ động, tự giác lĩnh hội, tiếp nhận tri thức, biết phân biệt những điều hay, điều tốt để học hỏi, biết tìm thầy để học, chọn sách để nghiên cứu, sáng tạo dựa trên những điều đã học đó mà không cần người khác đôn đốc, nhắc nhở. Tự học không chỉ là tìm tòi những kiến thức hay trong sách vở, học từ thầy cô mà còn học hỏi những điều hay lẽ phải qua bạn bè, những người xung quanh bởi "Tam nhân đồng hành, tất hữu sự ngã sư" (Trong ba người đồng hành, ắt sẽ có người làm thầy ta).
Từ xa xưa, những tấm gương cổ nhân, những bậc thiên tài, tiền bối trên khắp thế giới về tinh thần tự học, tự nghiên cứu và khám phá, lĩnh hội tri thức đã để lại trong ta sự ngưỡng mộ, khâm phục lớn. Chúng ta đâu thể quên "cha đẻ" của định luật cảm ứng và một loạt các nghiên cứu, phát minh có liên quan đến điện từ học, điện hóa học Michael Faraday. Do hoàn cảnh gia đình nghèo túng mà cậu bé Faraday không được đến trường như những người bạn đồng niên khác. Cho đến tận năm 14 tuổi, trong quá trình làm thêm tại một hiệu sách, cậu mới có cơ hội được tiếp xúc với những con chữ. Ngày ngày, cậu say sưa, kiên trì đọc sách và niềm đam mê khoa học nhen nhóm trong cậu từ lúc nào không hay. Khi chuyển qua công việc phụ việc cho một nhà khoa học nổi tiếng, cậu luôn chăm chỉ, nỗ lực hết mình và tự giác, chủ động trong việc lĩnh hội tri thức. Nhờ trí tuệ nhanh nhạy, sự kiên trì, cố gắng và tinh thần học tập đáng kinh ngạc, cậu bé Faraday năm nào đã trở thành nhà khoa học, nhà vật lí nổi tiếng, có những đóng góp quan trọng trong ngành Vật lý thế giới. Giờ đây, mỗi khi nhìn thấy những máy phát điện, những lò đốt Busen, những động cơ điện,... hiện diện khắp nơi quanh cuộc sống, chúng ta lại không khỏi khâm phục ý chí và tinh thần tự học của Faraday. Hay một tấm gương tự học cũng đáng nể không kém, đó chính là Frederick Douglass, một nhà văn, nhà cải cách xã hội, một chính khách có tầm ảnh hưởng lớn trong lịch sử nước Mỹ. Trước khi trở thành một nhà hùng biện với khả năng tranh biện, thuyết phục tuyệt vời, ông từng là một người thuộc tầng lớp nô lệ thấp kém trong xã hội Mỹ với cuộc đời vô cùng cơ cực bất hạnh. Khi sinh ra, không biết cha là ai, bị tách ra khỏi mẹ từ khi còn nhỏ, ông thậm chí còn không biết chính xác mình sinh ngày nào và bao nhiêu tuổi. Mãi cho đến năm 12 tuổi, khi làm người hầu cho một gia đình tại bang Maryland, ông được bà chủ nhân hậu, tốt bụng của gia đình này dạy chữ, dạy cách đánh vần. Tuy nhiên, sau đó bị ông chủ phát hiện và bị phản đối, ngăn cấm gay gắt. Thế nhưng sự ham học hỏi, khát khao học tập để vươn tới cuộc sống tự do vẫn cháy bùng trong Frederick Douglass. Ông bắt đầu tự học viết bằng cách quan sát chữ viết của những người cùng làm việc với mình, tự học đọc từ những đứa trẻ da trắng và để không bị chủ nhà phát hiện, ông quyết định học lén lút, đọc báo, các bài tiểu luận, tài liệu chính trị và những loại sách khác... bất cứ khi nào có thể. Từ những kiến thức chính trị đã thu lượm được qua việc tự học, Douglass dần dần trở thành một thủ lĩnh, linh hồn của cuộc chiến bãi bỏ chế độ nô lệ, đem đến ánh sáng tự do cho những người dân nô lệ trên toàn nước Mỹ. Tinh thần ham học hỏi, chủ động học tập và ý chí vượt khó của ông thật đáng trân trọng và cảm phục!.
Và không nhắc đâu xa, trong lịch sử Việt Nam đã ghi danh biết bao tấm gương các bậc tiền nhân với tinh thần tự học lớn. Chúng ta đâu thể quên cậu bé Nguyễn Hiền ở thế kỉ XIII, có tố chất thông minh, học nhanh hiểu nhanh, ham học nhưng do nhà quá nghèo nên phải nghỉ học. Hằng ngày, cậu đều đứng ngoài lớp nghe lén thầy giảng bài, bàn học của cậu là lưng trâu; vở là lá chuối khô, là mặt hòn đá, nền cát; bút là mảnh gạch vỡ, que củi khô; đèn học là vỏ trứng, bên trong thả đom đóm. Vượt qua mọi khó khăn, thiếu thốn, bằng ý chí và tinh thần tự học đáng kinh ngạc, cậu bé Nguyễn Hiền ngày nào đã đỗ đạt trở thành Trạng nguyên trẻ nhất nước Việt khi mới 13 tuổi. Tiếp bước các bậc tiền nhân trong lịch sử, nước nhà còn lưu danh tấm gương tự học, tự sáng tạo không ngừng nghỉ mang tên Hồ Chí Minh. Cả cuộc đời Bác là tinh thần tự học, tự rèn luyện, nghiên cứu đáng để chúng ta học tập, noi theo. Ra đi tìm đường cứu nước năm 1911, trong hành trình bôn ba nước ngoài với khoảng thời gian hơn 30 năm, Bác đã đặt chân đến 28 quốc gia, trải qua vô vàn nghề nghiệp. Đi đến đâu, Người cũng tự học đọc, học viết ngôn ngữ của nước đó. Người học qua sách vở, học qua người bản địa, học bất cứ chỗ nào và trong bất kì thời gian, hoàn cảnh nào. Mỗi ngày sau thời gian lao động cực nhọc, Người đều dành thời gian để tự học, tự nghiên cứu trong điều kiện hết sức khó khăn. Dần dần, nhờ tinh thần ham học hỏi, khả năng tự học đáng kinh ngạc, Bác Hồ đã nói được đến gần 30 ngôn ngữ nước ngoài, trong đó thông thạo nhất là các ngôn ngữ Anh, Pháp, Hoa, Nga. Không chỉ chủ động, tự giác trong việc học, Bác Hồ còn là tấm gương sáng trong việc tự sáng tạo, nghiên cứu tài liệu chính trị, vạch ra đường lối cứu nước cho dân tộc. Trong những thước phim tư liệu ghi lại, không lúc nào ta không thấy hình ảnh người Cha già, vị lãnh tụ trầm tư suy nghĩ, nghiên cứu, làm việc. Lời căn dặn đầy ý nghĩa, sâu sắc của Người: "Trong cách học, phải lấy tự học làm nòng cốt" đã trở thành phương châm, phương pháp học vô cùng hiệu quả cho thế hệ sau noi theo.
Với những tấm gương sáng ngời về tinh thần tự học trên đây có khiến bạn nhận thức hay tri ngộ được điều gì về tầm quan trọng của việc tự học hay vẫn quẩn quanh trong lối suy nghĩ tại sao phải tự học? Nếu vậy thì, bạn ơi, không chỉ thời quá khứ mà hiện tại và tương lai, mỗi giây, mỗi phút trôi qua, có biết bao lượng kiến thức mới mẻ chờ bạn khám phá, biển kiến thức nhân loại thì vô cùng và không có điểm dừng, trong khi sự tiếp nhận và hiểu biết của chúng ta hạn chế. Những gì ta biết về thế giới rộng lớn này chỉ như hạt cát nhỏ giữa sa mạc mênh mông. Thử hỏi trong chúng ta, ngay cả những bộ não siêu việt, những bậc thiên tài trên khắp thế giới, liệu có ai nắm trong tay tất cả tri thức của loài người hay không?. Chính vì vậy, để không bị thụt lùi so với xã hội, so với sự phát triển nhanh hơn cả tên lửa của nền công nghệ 4.0 hiện nay, mỗi công dân của thế kỉ XXI cần chủ động, tích cực, tự giác trong vấn đề học tập, nghiên cứu và sáng tạo. Hơn nữa, việc tự học mang lại cho ta rất nhiều lợi ích, nó giúp ta rèn luyện ý chí, nghị lực, bản lĩnh giống như Faraday, giống như Nguyễn Hiền,... Nó còn là bàn đạp, động lực giúp ta hiện thực hóa ước mơ, khát vọng to lớn như giúp mình và những người Mỹ gốc Phi khác thoát khỏi kiếp nô lệ lầm than, nạn phân biệt chủng tộc, vươn tới thế giới tự do, bình đẳng như Frederick đã từng làm hay như Chủ tịch Hồ Chí Minh với ước mơ giải phóng dân tộc, đem lại nền độc lập tự do cho Việt Nam,... Quá trình tự học còn là quá trình giúp con người tự trưởng thành và biết phấn đấu cho những lí tưởng của riêng mình. Càng trong quá trình tự học, tự nghiên cứu, con người càng có sự say mê, yêu thích trong công việc, học tập và càng thêm tự tin để vươn lên, vượt qua chính bản thân.
Nhưng đừng nhầm lẫn với việc quá coi trọng việc tự học mà coi thường việc học từ nhà trường, thầy cô bởi "Không thầy đố mày làm nên". Trong quá trình tự học, bạn vẫn cần có người dẫn đường, định hướng để không đi sai lệch trong việc học. Trước khi học một vấn đề gì đó, cần tích cực, chủ động vạch ra đường lối đúng đắn, tích cực chứ không học một cách tràn lan, đối phó. Học ở mọi nơi, mọi lúc, học ở mọi người và phải biết chắt lọc những tinh hoa tốt đẹp cũng như học tập, nghiên cứu bằng tâm thế yêu thích, say mê, đào sâu tìm rộng chứ không hời hợt, qua loa. Bên cạnh việc tự trau dồi tri thức lý thuyết sách vở, điều quan trọng hơn cả là phải kết hợp nó với việc thực hành, "học đi đôi với hành" để hiểu hơn về bản chất và như vậy việc học mới có hiệu quả cao.
Tóm lại, từ những tấm gương cổ nhân thành công nhờ tinh thần tự học, ham học hỏi và việc cấp thiết của việc học, mỗi người trong chúng ta cần tự nhận thức được vai trò, tầm quan trọng và ý nghĩa của tự học. Lĩnh hội tri thức nhân loại là quá trình lâu dài, gian khổ và vô tận, bởi vậy, là thế hệ trẻ còn đang ngồi trên ghế nhà trường, bạn cần trang bị cho mình một tinh thần tự học không ngừng nghỉ trong hành trang bước vào cuộc đời.
Xem thêm các bài văn mẫu nêu lên suy nghĩ về các nhân vật trong truyện Tấm Cám, Làng, Chí Phèo, Ánh trăng, Trong lòng mẹ...:
- Viết một văn bản nghị luận ngắn trình bày suy nghĩ về lòng vị tha
- Suy nghĩ về cái thiện và cái ác trong truyện Tấm Cám
- Suy nghĩ về nhân vật ông Hai trong tác phẩm Làng của Kim Lân
- Nêu suy nghĩ về tình mẫu tử trong đoạn trích Trong lòng mẹ của Nguyên Hồng.
- Suy nghĩ về hình tượng nhân vật Bá Kiến trong truyện ngắn Chí Phèo
- Trình bày suy nghĩ về khổ thơ kết thúc bài Ánh trăng
- Suy nghĩ về bài thơ Bảo kính cảnh giới 43 của Nguyễn Trãi
- Nêu suy nghĩ về hai ý kiến về nhân vật Phùng trong truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa